Các yếu tố nguy cơ và dấu hiệu nhận biết sớm trẻ bại não tại cộng đồng

1. Định nghĩa

Bại não là một nhóm các rối loạn của hệ thần kinh trung ương do tổn thương não không tiến triển, gây ra bởi nhiều nguyên nhân ảnh hưởng vào các giai đoạn trước, trong và sau khi sinh trước 5 tuổi, biểu hiện bằng các rối loạn về vận động, giác quan, tâm thần và hành vi.

Tỉ lệ mắc bại não: 0,15-0,2% trẻ sinh ra sống

Khi não bị tổn thương sẽ không hồi phục nhưng cũng không tiến triển thêm, do vậy việc phát hiện và điều trị phục hòi sớm sẽ giúp trẻ phát tiển tốt hơn. bại não được xếp vào nhóm đa tàn tật, đa dạng về lâm sàng, ảnh hưởng rất lớn không chỉ đến bản thân trẻ mà còn cả gia đình trẻ và xã hội.

2. Các yếu tố nguy cơ gây bại não
   • Nhóm yếu tố nguy cơ trước sinh

• Mẹ bị nhiễm virus trong ba tháng đầu của thời kì thai nghén: cúm, rubella
• Mẹ mang thai thiếu iod, bất thường hormon giáp trạng (T4 của mẹ tham gia vào quá trình biệt hóa và di chuyển các tế bào thần kinh, sự trưởng thành của hệ thần kinh trung ương)
• Mẹ bị chấn thương hay phẫu thuật
• Tiền sử gia đình và các yếu tố di truyền
• Mẹ bị ngộ độc: thủy ngân (ăn cá ở vùng có nguồn nước bị ô nhiễm), ngộ độc rượu: rượu ảnh hưởng đến sự di chuyển của tế bào thần kinh phôi dẫn đến suy dinh dưỡng nặng, não bé, khiếm khuyết về trí tuệ…
  • Nhóm yếu tố nguy cơ trong khi sinh
• Trẻ bị ngạt
• Trẻ đẻ non dưới 28 tuần tuổi
• Hạn chế phát triển thai trong tử cung: có thể do bất thường rau thai, mẹ bị thiếu oxy, suy dinh dưỡng, bất thường về nhiễm sắc thể…
• Các sang chấn sản khoa: đẻ khó, can thiệp sản khoa, đẻ nhanh quá, chậm quá, đẻ ngôi ngược…
  • Nhóm yếu tố nguy cơ sau khi sinh
• Sôt cao co giật
• Các nhiễm trùng thần kinh: viêm não, màng não
• Các bệnh mạch não: xuất huyết não- màng não
• Vàng da nhân
• Chấn thương sọ não
• Thiếu oxy não dao ngạt hơi, ngạt nước
• Khối u não

3. Các dấu hiệu nhận biết sớm trẻ bị bại não tại cộng đồng

• Trẻ đẻ ra không khóc ngay, khó yếu hoặc tím
• Trẻ đẻ ra mềm nhẽo, ít vận động
• Trẻ phát triển vận động, tinh thần chậm hơn so với trẻ khác cùng lứa tuổi
• Trẻ thường gặp khó khăn trong ăn uống hoặc mút bú, hay bị sặc
• Không biết cầm nắm hai tay haowcj chỉ một tay
• Gia đình thường gặp khó khăn khi bế ẵm, tắm rửa, thay quần áo cho trẻ ví trẻ co cứng
• Đầu thường rủ xuống không ngẩng lên được
• Tre có thể khó khăn về nghe hoặc nói, nhìn
• Thay đổi tính chách thất thường
• Có thể bị động kinh
• Tồn tại các phản xạ bất thường